Yabancılar Kanununda yapılan değişiklik (ZTuj-2I) yürürlüğe girmiştir. Yabancılar Kanununda Değişiklik ve İlaveler Yapılmasına Dair Kanun 25 Nisan 2025 tarihinde Ulusal Meclis tarafından kabul edilmiştir.

Değişiklik, Avrupa Birliği’nin çeşitli yasal düzenlemelerinin hükümlerini, Mavi Kart’a ilişkin değiştirilmiş 2021/1883 sayılı Direktifi (yüksek nitelikli istihdam amacıyla üçüncü ülke vatandaşlarının girişi ve ikameti) ve Avrupa Seyahat Bilgi ve Yetkilendirme Sistemini (ETIAS) kuran 12 Eylül 2018 tarihli ve 2018/1240 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğünü (AB) Slovenya Cumhuriyeti’nin yasal düzenine aktarmaktadır.

Dijital göçebeler için geçici ikamet izni getirmekte, ilk geçici ikamet iznine başvurma ve yabancının Slovenya Cumhuriyeti’nde yasal olarak ikamet etmesi halinde Slovenya Cumhuriyeti’ndeki yetkili bir makam tarafından parmak izi alınması imkanını sağlamakta, belirli ilk ikamet izinlerinin geçerliliğini bir yıldan iki yıla uzatmakta ve çeşitli uluslararası ve geçici koruma statülerindeki yabancıların geçici ikamet izni alma imkanını düzenlemektedir.

Yabancılar Kanununda yapılan değişiklik (ZTuj-2I) 21 Mayıs 2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir, ancak bazı hükümler daha sonra uygulanacaktır.

Yabancılar Kanununda yapılan değişiklik, yüksek nitelikli istihdam amacıyla üçüncü ülke vatandaşlarının giriş ve ikamet koşullarına ilişkin 20 Ekim 2021 tarihli ve (AB) 2021/1883 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifini iç hukuka aktarmakta ve 2009/50/EC sayılı Konsey Direktifini yürürlükten kaldırmaktadır.

AB Mavi Kart

2021/1883 sayılı Direktif, bir yabancının belirli bir meslekte edindiği mesleki deneyimi yüksek mesleki niteliklerin kanıtı olarak tanıma yükümlülüğünü yeniden tanımlayarak Yabancılar Kanununda bu alandaki mevcut düzenlemeyi biraz değiştirmektedir. Slovenya’da, yüksek mesleki niteliklerin kanıtı yalnızca resmi niteliklerin kanıtı (diploma veya bir yükseköğretim programının başarıyla tamamlandığına dair diğer kanıtlar) ile sağlanabiliyordu.

2021/1883 sayılı Direktif kapsamında, uluslararası korumadan yararlananlar ve mevsimlik işçiler de artık AB Mavi Kartı almaya hak kazanmaktadır. Direktif ayrıca, yüksek vasıflı istihdam için maaş eşiğini düşürerek ortalama brüt yıllık maaşın 1 ila 1,6 katı arasında belirliyor.

Direktif, AB Üye Devletleri içerisinde kısa ve uzun dönemli hareketlilik için kolaylaştırılmış koşullar getirmektedir. Kısa süreli hareketlilik için (180 günlük bir süre içinde 90 güne kadar), bir AB Üye Devleti tarafından verilen geçerli bir AB Mavi Kart sahibinin, hareketlilikte bulunduğu diğer Üye Devlette ikamet etmek ve çalışmak için herhangi bir ek izin almasına gerek yoktur. İlk Üye Devlette verilen geçerli bir AB Mavi Kartı yeterlidir.

Uzun süreli hareketlilik bağlamında, başka bir Üye Devlette AB Mavi Kartı verilmiş olan bir yabancı, AB Mavi Kartı verilmesi kararı henüz alınmamış olsa bile, hareket halinde olduğu Üye Devlette çalışabilir. Uzun süreli hareketlilik amacıyla başka bir Üye Devlette ikamet etme süresi de kısaltılmıştır. AB Mavi Kartı, sahibinin sadece 12 ay sonra ilk Üye Devlette yasal olarak kalmasına izin vermektedir. Uzun süreli ikamet statüsü elde etmek için bir yabancının farklı Üye Devletlerde ikamet ettiği sürelerin birleştirilmesi de yeni mümkün olmuştur. Bu süre, diğer Üye Devletlerde sadece AB Mavi Kart sahibi olarak değil, aynı zamanda öğrenci, araştırmacı veya uluslararası koruma yararlanıcısı olarak geçirilen süreyi de kapsamaktadır.

Dijital göçebeler

Dijital göçebeler için geçici ikamet izninin getirilmesi, Koalisyonun 2022-2026 Çalışma Programında ve Hükümetin Dijital Slovenya 2030 stratejisinde dijital göçebelerin gelişini teşvik etmek için verilen taahhüdün uygulanmasını sağlamaktadır.

Yabancıların İstihdamı, Serbest Meslek ve Çalışmaları Hakkında Kanuna Uyum

Önerilen değişiklik, Yabancılar Kanunu (ZTuj-2) ile Yabancıların İstihdamı, Serbest Meslek ve Çalışma Kanunu’nun münferit hükümleri arasındaki uyumsuzluğu ortadan kaldırmaktadır. Böylece, Slovenya Cumhuriyeti İstihdam Servisi tarafından verilen istihdam, serbest meslek veya çalışma iznine (eski adıyla kişisel çalışma izni) dayalı olarak verilen tek izin kartında, bu izin bir dipnotta belirtilecektir. Bu, yabancının tek iznin geçerliliği süresince, başka bir ikamet amacı için (örneğin, serbest meslek sahibi olarak çalışmak için tek bir izin) başka bir ikamet izni düzenlenmesine gerek kalmadan istihdam edilmesine, serbest meslek sahibi olmasına veya çalışmasına izin verecektir.

Yabancının Slovenya Cumhuriyeti’nde yasal olarak ikamet etmesi halinde, ilk geçici ikamet izni için başvuruda bulunma ve Slovenya Cumhuriyeti’ndeki yetkili makam tarafından parmak izi alma imkanı

Slovenya Cumhuriyeti’nde yasal olarak ikamet eden tüm yabancılar ilk geçici ikamet izinleri için Slovenya Cumhuriyeti’ndeki yetkili makama (idari birim) başvurabilecek ve artık sadece Slovenya Cumhuriyeti’nin yurtdışındaki bir diplomatik misyonuna veya konsolosluğuna başvurmak için Slovenya Cumhuriyeti’nden ayrılmak zorunda kalmayacaklardır. Bu, tüm ilk geçici ikamet izinleri için geçerli olan genel bir kuraldır (bu Kanunda aksi belirtilmedikçe).

Ancak, bu durumlarda, bu Kanunda aksi belirtilmedikçe (örneğin, ITA-2 Madde 37a(6), Madde 38(5), Madde 44(7)’de atıfta bulunulan bir yabancı söz konusu olduğunda), başvuru hakkında nihai veya kesin karar alınana kadar yabancıya Slovenya Cumhuriyeti’nde ikamet etmesine izin veren bir başvuru belgesi verilmeyecektir. Bu, güvenlik ilkesini korurken ekonomi ilkesini takip etmek içindir.

Ayrıca, Slovenya Cumhuriyeti’nde yasal olarak ikamet eden bir yabancının parmak izlerini yetkili makama (idari birim) sunmasına da izin vermektedir.

Bu değişiklikler, yabancılar, Slovenya Cumhuriyeti’ndeki ve yurtdışındaki yetkili makamlar, işverenler ve diğer paydaşlar için ilk geçici ikamet izinlerinin verilmesine ilişkin prosedürlerin işleyişinde daha fazla esneklik sağlamakta ve sonuç olarak tarafların haklarının daha iyi korunmasına ve kamu yararının korunmasına ve prosedürün maliyet etkinliğine katkıda bulunmayan görevlerden kurtarmaktadır.

İlk geçici ikamet izninin ve ilk tek tip ikamet ve çalışma izninin iki yıllık geçerliliği

Yeni bir hüküm, bu Kanunda aksi belirtilmedikçe, ilk geçici ikamet izninin iki yıla kadar geçerli olacak şekilde verileceğini öngörmektedir. Şimdiye kadar, ilk geçici ikamet izni, belirli istisnalar dışında, en fazla bir yıl geçerli olacak şekilde düzenlenebiliyordu.

İlk tek ikamet ve çalışma izninin geçerlilik süresi de yeni tanımlanmış olup, bu izin en fazla iki yıla kadar iş sözleşmesi veya iş akdi süresince verilebilecektir. Aynı durum, araştırma, yüksek öğrenim ve yüksek eğitim alanlarında çalışan yabancılar için geçici ikamet izinleri ve gönüllü çalışmalar için de geçerlidir. Şimdiye kadar, ilk ikamet izni yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı en fazla bir yıl ile sınırlıydı.

Tek oturum ve çalışma izninin yenilenmesi artık üç yıl süreyle uzatılıyor. Şimdiye kadar tek oturum ve çalışma izninin uzatılması en fazla iki yılla sınırlıydı.

Bu tedbirler, yabancıların geçici ikamet izinlerinin uzatılması için başvuru yapma yükünü ve idari birimlerin de vaka atama yükünü hafifletmeyi amaçlamaktadır.

Farklı statüler arasında geçiş imkanı (uluslararası koruma başvuru sahibi, uluslararası koruma statüsü ve geçici koruma statüsü tanınmış yabancı, uluslararası koruma başvurusu nihai kararla reddedilmiş yabancı)

Uluslararası Koruma Kanunu temelinde Slovenya Cumhuriyeti’nde uluslararası koruma statüsü (mülteci statüsü veya ikincil koruma statüsü) verilen bir yabancı ile Yerinden Edilmiş Kişilerin Geçici Korunması Kanunu temelinde Slovenya Cumhuriyeti’nde geçici koruma verilen bir yabancının, Slovenya Cumhuriyeti’ndeki yetkili makamına (yani herhangi bir idari birime) istihdam amacıyla ilk tek izin için başvuruda bulunabilmesi imkanı sağlanmaktadır. Bu durumda, başvurunun kabul edilmesiyle yabancı, uluslararası koruma veya geçici koruma sağlanan kişi statüsünden feragat etmiş sayılır.

Ayrıca, uluslararası koruma kanunu uyarınca Slovenya Cumhuriyeti’nde uluslararası koruma başvurusu sahibi statüsünde olan bir yabancının, belirli koşullara tabi olarak, istihdam amacıyla birinci tip ikamet ve çalışma izni verilmesi için Slovenya Cumhuriyeti’ndeki yetkili makama (yani herhangi bir idari birime) başvurma imkanı da sağlamaktadır.

Slovenya Cumhuriyeti’nde uluslararası koruma başvurusu kesin olarak reddedilen ve kendisine gönüllü ayrılış için süre tanınan bir yabancıya geçici bir tedbir olarak istihdam amaçlı ilk tek iznin verilmesi imkanını getiren İdari Birimlerde Belirli Prosedürlerin Optimize Edilmesine İlişkin Tedbirler Hakkında Kanun örneğini takiben, bu imkan şimdi de belirli koşullar altında ve sınırsız bir süre için sınırsız bir tedbir olarak düzenlenmektedir.

Bir yabancının Slovenya Cumhuriyeti’nde geçici korumaya sahip bir kişi olarak ikamet ettiği sürenin daimi ikamet izni verilmesine ilişkin beş yıllık süreye dahil edilmesi

Bir üçüncü ülke vatandaşına daimi ikamet izni verilirken, yabancının Slovenya Cumhuriyeti’nde geçici korumaya sahip bir kişi olarak kaldığı sürenin daimi ikamet izni verme süresine sayılması mümkündür.

Aileyi bir araya getirmek

Aile üyelerini derhal veya yabancının Slovenya Cumhuriyeti’nde kalış süresine ve izninin geçerliliğine ilişkin herhangi bir kısıtlama olmaksızın birleştirebilecek yabancı kategorilerine aşağıdakiler de eklenecektir:

  • Dijital göçebe olarak geçici oturma izni almış bir yabancı;
  • Sloven soyundan gelen ve Geçici İkamet Yasası’nın 48. Maddesi uyarınca geçici ikamet izni verilen bir yabancı (ZTuj-2);
  • Bu Kanun kapsamında ikamet izni almadan hemen önce, Yerinden Edilmiş Kişilerin Geçici Korunmasına İlişkin Kanun kapsamında sağlanan geçici koruma temelinde Slovenya Cumhuriyeti’nde ikamet eden bir yabancı.

Buna ek olarak, derhal aile birleşimine izin veren istisnalardan birine giren ve ZTuj-2’nin henüz bunu sağlamadığı bir yabancının aile üyesine, aile birleşimi amacıyla ilk geçici ikamet izni için başvuru belgesi verilebilir. Bu, başvuruyla ilgili nihai karar alınana kadar aile üyesinin Slovenya Cumhuriyeti’nde ikamet etmesine izin verecektir.

Avrupa Seyahat Bilgi ve Yetkilendirme Sistemi

Değiştirilen yasa ayrıca, Avrupa Seyahat Bilgi ve Yetkilendirme Sistemini (ETIAS) kuran 12 Eylül 2018 tarihli ve 2018/1240 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü (AB) kapsamındaki yükümlülüklere uyum sağlamak için gerekli olan değişiklikleri de içermektedir. Önerilen değişiklikler, 25 Kasım 2003 tarihli ve 2003/109/EC sayılı Konsey Direktifi uyarınca, Ombudsman’ın LTUJ-2’de atıfta bulunulan tüm yabancıların tanınması ve uzun dönemli ikamet statüsünden herhangi bir engelleme olmaksızın ve pratikte yararlanmasını sağlayacak mevzuat değişikliklerinin hazırlanması yönündeki tavsiyesinin uygulanmasını sağlamaktadır.

Daha fazla bilgi için lütfen info@sibiz.eu adresinden veya +386 1 200 92 00 numaralı telefondan veya WhatsApp +38670788488 numarasından bizimle iletişime geçin.